Nie odwróciła wzroku, nie próbowała się bronić. Tylko skurcz bólu przemknął przez jej twarz. - Może ty mi powiesz, dlaczego. - Dobrze. - Santos zatoczył ręką. - Według mnie tutaj był kiedyś burdel, a ty byłaś szefową tego interesu. Lily lekko drgnęła, to była cała jej reakcja. Czuł obrzydzenie do samego siebie, żałował wypowiadanych słów, ale mówił dalej, jakby na przekór sobie: - Nic dziwnego, że sąsiedzi cię nie lubią. Nie chcą mieć do czynienia z burdelmamą. Trzymasz mnie tutaj, bo nikt inny nie zgodzi się u ciebie pracować. Przez długą chwilę nic nie mówiła. Wpatrywała się w niego martwym wzrokiem, jakby przez lata nawykła do cierpienia, jakby oczekiwała słów, które właśnie padły. - To wszystko, Todd? Chciał, żeby coś powiedziała, żeby go zrugała za jego bezczelność. Może wtedy nie czułby się jak ostatni łajdak, może ustąpiłby ten bolesny ucisk w gardle. Zrobił krok w kierunku Lily. - Nie, nie wszystko. - Zadarł wojowniczo brodę. – Co z twoją córką? Wiem, że masz córkę, widziałem jej zdjęcia. Ona też ma cię za trędowatą? Tym razem cios był naprawdę bolesny, celny. - Jesteś dobrym znawcą ludzkich charakterów - powiedziała w końcu łamiącym się głosem. - Tak, Todd, jestem, jak się domyśliłeś, dziwką. I jestem zupełnie sama. Nawet córka o mnie zapomniała. - Wciągnęła głęboko powietrze. - Wybacz. Wrócę teraz do swojego pokoju. Santos spoglądał za nią ze ściśniętym gardłem. Zranił ją z pełną świadomością. Dlatego że ją lubił i dlatego że bał się do niej przywiązać. Zranił ją, a przy okazji i siebie. Chciał ją zrazić, odstręczyć, uznał, że taki sposób będzie najlepszy. Teraz zbierało mu się na płacz. Była dla niego zawsze taka dobra, serdeczna. Przyjęła go pod swój dach, dała mu pracę, schronienie i jedzenie. Niczego od niego nie oczekiwała poza tym, żeby wywiązywał się ze swoich, w gruncie rzeczy symbolicznych, obowiązków. A on nie potrafił jej nawet powiedzieć, jak się nazywa. Czuł się jak skończony łajdak. Zachował się równie podle, jeśli nie podlej, jak ci wszyscy, od których chciał uciec. Nie namyślając się, pobiegł za Lily. W holu było pusto, więc zawołał ją, a kiedy nie odpowiedziała, ruszył na jej poszukiwanie. Znalazł ją w salonie. Stała sztywno na środku pokoju, zapatrzona w przestrzeń. Przez chwilę patrzył na nią zbolałym, zrozpaczonym wzrokiem. - Lily? Nie odwróciła głowy. - Wyjdź, Todd, proszę. Chcę być sama. Odchrząknął niepewnie. - Przepraszam cię... bardzo mi przykro. - Dlaczego? Że powiedziałeś prawdę? - Co to za prawda... Ja tylko chciałem. - To jest prawda. Masz prawo mną pogardzać - mówiła tak cicho, że z trudem łowił słowa. - Nawet moja własna córka mną gardzi. I słusznie. Zrobił krok w jej kierunku. - Ja tobą nie gardzę, ja... - Zdjęty nagłą paniką, nie mógł mówić. Przerażała go myśl, że ma się przed nią odsłonić, ujawnić swoje prawdziwe uczucia. W końcu się przemógł: - Zachowałem się podle - powiedział prawie szeptem. - Przykro mi. - Idź stąd, Todd - powtórzyła. - Nie musisz przepraszać, nic się nie stało. - Stało się. - Wsunął ręce do kieszeni dżinsów. - Nie zasłużyłaś sobie na takie słowa. Nie zasłużyłaś sobie na kłamstwa. Dopiero teraz odwróciła głowę. Dostrzegł łzy na jej twarzy i zawstydzony spuścił oczy. - Nie nazywam się Todd Smith tylko Victor Santos - mruknął. - Wszyscy nazywali mnie zawsze Santos, z wyjątkiem mamy. Ale ona nie żyje... - Wziął głęboki oddech, gotując się do najtrudniejszego wyznania: - Chciałem... chciałem cię zranić. Zrazić do siebie. Ale to dlatego... że mi tutaj dobrze. Dlatego że... bardzo cię lubię i... i... - nie umiał powiedzieć nic więcej. Kiedy Lily podeszła do niego, nie potrafił spojrzeć jej w oczy. Poczuł tylko delikatne muśnięcie na policzku. - Wszystko w porządku, Victorze. Rozumiem. Uniósł nieśmiało głowę. W spojrzeniu Lily dojrzał autentyczne współczucie i mądrość, jaka przychodzi z wiekiem, mądrość człowieka, któremu życie nie oszczędzało ciosów. Dojrzał w tym spojrzeniu samego siebie. Jak córka mogła się od niej odwrócić, pomyślał i jakby w odpowiedzi na to nieme pytanie w oczach Lily znowu zalśniły łzy. - Moja córka chciała ułożyć sobie życie od nowa - usłyszał. - Postanowiła uwolnić się od rodzinnej przeszłości, a więc i ode mnie. Odeszła. - To wstrętne. - Santos był oburzony. Lily kochała swoją córkę równie mocno, jak matka kochała jego. On nigdy tak by nie postąpił. Nigdy. Tymczasem Lily zachowywała się tak, jakby zasłużyła sobie na cierpienie. Przypomniał sobie własne słowa wypowiedziane przed chwilą na galerii i poczuł do siebie obrzydzenie. - Nie martw się - podjęła Lily. - Niczego od ciebie nie oczekuję, ale też nie zawiedziesz się na mnie. Cieszę się, że tutaj mieszkasz. Może to egoistyczne z mojej strony, ale... czuję się taka opuszczona, więc... Santos ścisnął jej dłoń. Po raz pierwszy od śmierci matki miał wrażenie, że nie jest sam na świecie. Był ktoś, kto o nim myślał, ktoś, na kogo mógł liczyć. Jeszcze powątpiewał we własne odczucia, jeszcze nie do końca potrafił zaufać sobie i Lily, zgasił jednak ten głos sceptycyzmu, odrzucił niedowierzanie i dystans. Zaczął opowiadać. O sobie. O matce i ojcu. O śmierci Lucii i o tym, jak poprzysiągł ją pomścić. Mówił o domach zastępczych, po których się tułał, i o swoich z nich ucieczkach. Zwierzał się z lęków i smutków, z przyrzeczeń danych niegdyś matce i tych późniejszych, składanych przed samym sobą. Odsłonił przed Lily serce i znalazł w niej uważną, pełną zrozumienia i współczucia słuchaczkę. Rozmawiali długo w nocy; ochrypł, stracił głos, oczy piekły z braku snu. Był kompletnie wyczerpany, ale wreszcie wyrzucił z siebie to, co go bolało, a wtedy ogarnęło go dziwne wrażenie, że w pewien sposób uwolnił się od przeszłości. Kiedy zaś wreszcie powiedzieli sobie dobranoc, obydwoje wiedzieli - mimo że nie padło na ten temat ani jedno słowo - że Santos zostanie na dobre w Pierron House. CZĘŚĆ V Kochankowie ROZDZIAŁ OSIEMNASTY Nowy Orlean, Luizjana, 1984 Zanim Gloria skończyła szesnaście lat, zdążyła pogodzić się z tym, że matka nigdy jej nie pokocha. Nie miała pojęcia, jaki niewybaczalny grzech popełniła i niewiele ją to obchodziło. Przestała przejmować się brakiem matczynej miłości i akceptacji. Stała się zuchwała.